Van de mensen met de aandoening artrose heeft 85 procent dagelijks te maken met pijn. Een geneesmiddel is er niet. Zo vroeg mogelijk starten met de juiste behandeling van de klachten is daarom van het grootste belang. Hoogleraar Jaap Harlaar gaat daar met een uniek lab een belangrijke bijdrage aan leveren.

Artrose is een vorm van reuma waarbij de kwaliteit van het kraakbeen in de gewrichten achteruit gaat. Doordat we gemiddeld ouder worden, krijgen steeds meer mensen er mee te maken. Nu al zijn er in Nederland 1,5 miljoen patiënten. Vooral vrouwen boven de vijftig hebben grote kans deze ziekte te krijgen. Maar ook trauma’s zoals sportblessures of verwondingen kunnen al op jongere leeftijd artrose veroorzaken. “Artrose geeft heel individuele klachten en kan verschillende oorzaken hebben”, legt Harlaar uit. “Deze klachten zijn te behandelen, maar daarvoor moet je per persoon precies kijken wat de mechanische belasting op het kraakbeen is. Tot op heden is dat niet gemakkelijk en worden er verschillende behandelingen uitgeprobeerd. Daardoor kan het lang duren voordat iemand echt wordt geholpen.”

Biomechanica en fluoroscopie

Klassieke biomechanica bestudeert de bewegingen van de mens met gebruik van bijvoorbeeld bewegings- en krachtregistratie. Harlaar wil dit nu combineren met technieken uit de radiologie. In een nieuw te bouwen lab in het Erasmus MC voegt hij fluoroscopie toe aan biomechanica. Met behulp van een dubbel röntgenapparaat wordt precies gekeken hoe de botten ten opzichte van elkaar bewegen. Een 3D model vertaalt dat naar de mechanische belasting van het kraakbeen. “Zo zien we wat er per persoon aan de hand is en welke behandeling nodig is om klachten te verminderen. Deze ‘precisiediagnostiek’ scheelt tijd, geld en vooral veel ongemak en pijn bij de patiënt.”

Snel beschikbaar voor patiënten

Wanneer de financiering op tijd rond komt, kan nog dit jaar worden gestart met de bouw van het lab. Dat het in een medisch centrum gebeurt maakt het extra bijzonder. “We sluiten met nieuwe technologie direct aan op het bestaande zorgsysteem, daardoor komt deze innovatie zo snel mogelijk beschikbaar voor patiënten. Mijn droom is om over vijf tot acht jaar iedere patiënt met beginnende artrose op deze manier te kunnen onderzoeken. Zodat direct met de juiste behandeling kan worden gestart en we de ziektelast zo veel mogelijk beperken. Het is zo belangrijk om tot op hoge leeftijd zelfstandig en pijnvrij te kunnen bewegen. Om de dingen te kunnen blijven doen die je leuk vindt en om gezond te blijven. Dit project draagt daar aan bij.”