IO alumnus Noortje Kwakernaak bezocht twee politiekantoren om er de rol van vrouwelijke agenten te onderzoeken. Ze merkte dat er wel eens sprake was van grove en seksistische humor. Om spelers over deze grappen te laten reflecteren, en misschien gedrag te veranderen, ontwikkelde ze een kwartetspel.
'Racisme, pesten en seksisme binnen politie Rotterdam-Centrum' kopte de NOS deze zomer. Het stuk beschrijft enkele pijnlijke resultaten van een onderzoek in opdracht van de Nederlandse Politiebond over de werksituatie bij de Rotterdamse politie. Ondertussen zou er een plan van aanpak in de maak zijn om de situatie te verbeteren.
IO alumni Noortje Kwakernaak heeft voor haar afstudeerproject haar tanden in dit ontwerp gezet, meer bepaald in rol van vrouwelijke agenten binnen het politiekorps. “Onze samenleving werd historisch gezien voornamelijk ingericht voor mannen”, leerde Noortje uit het boek ‘Invisible Women’. “Zo werden medicijnen bijvoorbeeld vooral op mannen getest omdat vrouwen een complexere hormonenspiegel hebben. Ook de inrichting van de stad of de wagen werd vooral op de man gemodelleerd.”
Fascinerende complexiteit
“En dan is er nog de fascinerende complexiteit van een organisatie zoals de politie. Die moet er in wezen voor iedereen zijn, maar onderling zijn er zoveel verschillen. En dan is er nog het geweldsmonopolie. Hoe navigeren vrouwen in deze omgeving?”
Hoe navigeren vrouwen in een omgeving met onderling zoveel verschillen en een geweldsmonopolie?
―
Noortje Kwakernaak
Met de steun van Politie voor Iedereen, dat zich inzet voor diversiteit en inclusie binnen de Nederlandse Politie, ging Noortje de positie van vrouwelijke agenten binnen enkele politiekantoren onderzoeken. “Ik kreeg veel vrijheid voor mijn onderzoek. De voorwaarde was volledige discretie en anonimiteit voor de agenten.”
Noortje ging naar twee politiebureaus, in een stedelijke en een dorpse omgeving. Wat is de cultuur? Wat wordt wanneer gezegd en in welke context? Wat is de rol van man en vrouw? “Ik ging drie dagen kijken, luisteren, vragen stellen.”
Ondanks bestaande studies over machogedrag binnen de politie, viel de situatie in beide bureaus best mee. “En toch waren er een aantal dingen. Zo bleek feedback geven en ontvangen lastig. En er werd veel gelachen. De mopjes waren soms grof en seksistisch, en er was veel slapstick.”
Humor maakt gedrag bespreekbaar
“Humor leek me dus een goede manier om bepaalde situaties en gedrag bespreekbaar te maken. Daarom ontwikkelde ik een kwartetspel met grappen die ik tijdens mijn onderzoek hoorde. Je probeert zoveel mogelijk vier van dezelfde ‘agenten’ te verzamelen. Telkens als iemand een kwartet heeft, wordt een mop van een personage uit het kwartet besproken.”
“Hoe komt dit bij de spelers binnen? Ze krijgen de kans om het in groep te bespreken. Mijn doel is om de spelers te laten reflecteren over deze grappen en hun eigen gedrag, en zo mogelijk tot nieuwe inzichten te komen. Of onderling betere afspraken te maken over hoe zij als team met humor willen omgaan.”
Humor leek me een goede manier om bepaalde situaties en gedrag bespreekbaar te maken. Daarom ontwikkelde ik een kwartetspel met grappen die ik tijdens mijn onderzoek hoorde.
―
Noortje Kwakernaak
“Politie voor Iedereen was enthousiast over het spel. Daarom ga ik nog 3 maanden verder om mijn spel een plekje te geven binnen de organisatie. De eerste geluiden zijn positief, ze vinden de humor en de situaties zeer herkenbaar.”
