Op het water is nog ruimte!

Van huis uit informaticus

‘Gek genoeg kom ik helemaal niet uit de wereld van de binnenvaart of de scheepvaart’, vertelt Negenborn. ‘Ik ben een informaticus die in 2003 in Utrecht afgestudeerd is in de specialisatie ‘Intelligente Systemen’, waar ik veel van de fundamenten van het hedendaagse Artificial Intelligence heb bestudeerd. Die inzichten en technologie heb ik na mijn studie onder meer toegepast voor het verbeteren van elektriciteitsnetwerken, die we nu smart grids noemen, en voor het tegengaan van overstromingen in waternetwerken. En pas toen volgde de overstap naar de logistieke en maritieme wereld.’
‘Ik ontwikkel eigenlijk de theoretische basis van Intelligente Systemen steeds verder, terwijl ik iedere keer op zoek ga naar een net iets ander, nieuw en complexer toepassingsgebied.’

Cultuurverschillen

Complex is NOVIMOVE zeker. De finesses van de nieuwe technologie die wordt ontwikkeld, is bij dit project voor coördinator Negenborn niet zo in één aspect uit te drukken. Binnen het consortium werken immers zeer veel en zeer verschillende partijen samen: logistieke operators, havens, systeemontwikkelaars en onderzoeksinstellingen, uit Nederland, België, Duitsland, Zwitserland, Zweden en Noorwegen.
‘In NOVIMOVE hebben we te maken met 21 partijen uit verschillende landen en natuurlijk krijg je dan te maken met cultuurverschillen en verschillende belangen. Een voorbeeld is de ‘open science’ mentaliteit die je aan een universiteit ervaart. In principe wil je daar je kennis zoveel mogelijk delen met anderen. Maar commerciële partijen kunnen daar uiteraard anders in staan. Die zullen bijvoorbeeld minder snel data willen delen vanuit concurrentieperspectief en heel anders kijken naar intellectueel eigendom.’
In NOVIMOVE hebben we te maken met 21 partijen uit verschillende landen en natuurlijk krijg je dan te maken met cultuurverschillen en verschillende belangen. De diversiteit in het consortium is een grote sterkte van NOVIMOVE en gaat tegelijkertijd ongetwijfeld ook uitdagende situaties en gepuzzel geven tijdens het uitvoeren van het project.
‘We hebben daarnaast te maken met overheden. Overheden houden veel meer het algemene belang van ontwikkelingen voor een bevolking in de gaten. Die belangen hoeven lang niet altijd overeen te komen met bijvoorbeeld de belangen van een individuele logistieke service leverancier.’
`De diversiteit in het consortium is een grote sterkte van NOVIMOVE; en gaat tegelijkertijd ongetwijfeld ook uitdagende situaties en gepuzzel geven tijdens het uitvoeren van het project.’

Groepsgevoel

Om de puzzels waar het consortium voor komt te staan, goed te kunnen leggen, is groepsgevoel en communicatie volgens Negenborn erg belangrijk. ‘In essentie gaat het om het bij elkaar brengen van mensen met hetzelfde doel, maar met verschillende perspectieven. De rol van coördinator is, als hoogleraar, zeker niet nieuw voor mij, maar wel op deze grote schaal.’
‘We hebben een aanloop van ongeveer een jaar gehad nadat de EU de call voor dit project uitschreef. We hadden daarbij het geluk dat we konden voortbouwen op een bestaand netwerk, ontstaan uit een vorig Europees project, NOVIMAR. Daar hebben we heel veel geleerd en dat netwerk hebben we sterk gehouden.’
‘De coronacrisis maakte de communicatie rond het project af en toe wel lastiger. Maar er zit soms ook een onverwachte positieve kant aan. Zo hadden we de kick-off van het project op 19 juni gepland. Die kick-off is gewoon doorgegaan, maar wel volledig online. En ik denk dat er door deze (gedwongen) andere aanpak uiteindelijk meer mensen hebben deelgenomen dan wanneer we een ‘gewone’ fysieke bijeenkomst in Delft zouden hebben gehad. We hebben een mooie digitale groepsfotocollage als NOVIMOVE-poster gemaakt, die nu ook bij deelnemers aan de muur hangt. Ik denk dus dat we er, ondanks corona, op die manier toch in zijn geslaagd om het begin van zo’n groepsgevoel te creëren.’

Tijd en ruimte

En die groep gaat nu vol voor het gestelde doel van 30 procent verbetering in efficiëntie, zegt Negenborn. ‘We kunnen dit in principe op twee manieren bereiken. Ten eerste door beter gebruik van tijd, dus schepen die sneller hun route kunnen afleggen, en ten tweede door beter gebruik van ruimte, via schepen die beter beladen zijn. Nu zijn binnenvaartschepen namelijk vaak niet helemaal vol.’
Het onderzoek richt zich op vier verschillende niveaus: het ontwerpen van nieuwe scheepstypen die beter om kunnen gaan met variaties in waterstanden, slimme riviernavigatie door informatie van satellieten te combineren met real-time informatie over waterstanden en stromingen, slimme planning van sluizen door middel van interactie om filevorming te voorkomen en een betere logistieke planning en cargo reconstructie voor het verhogen van ladingsfactoren.
‘We gaan in dit project dus van vrij abstract naar heel concreet, zoals de bouw van slimmere schepen. Mijn persoonlijke affiniteit ligt vooral aan de logistieke kant en slimme schepen, bijvoorbeeld bij de vraag hoe de inzet van slimme schepen op zijn beurt weer invloed heeft op het hele logistieke systeem. Met het model dat binnen NOVIMOVE ontwikkeld gaat worden kun je dit goed in kaart brengen.’
We gaan een serious game ontwikkelen waarin je kunt zien welke effecten diverse maatregelen hebben in het hele transportsysteem. Zo laten we de studenten van nu kennismaken met de technologie van morgen.

Ambitieus

‘Ons doel is ambitieus en moeten we zien als een stip op de horizon. De resultaten die we onderweg daar naar toe halen, zijn minstens zo van belang als het doel zelf’, besluit Negenborn. ‘Daarnaast vinden we het heel belangrijk om met dit project de link te leggen naar het onderwijs. We gaan onder meer een serious game ontwikkelen waarin je kunt zien welke maatregelen, welke effecten hebben in het hele transportsysteem. Met deze serious game laten we de studenten van nu dus al kennismaken met de technologie van morgen. Daarmee leggen we de link naar de toekomst.’   

NOVIMOVE wordt gesteund door DIMI, Delft Deltas, Infrastructures & Mobility Initiative

Credits fotograaf: Frank Auperlé