De rol van wolken in het klimaatsysteem ophelderen

Nieuws - 05 september 2023

Wolken zijn verantwoordelijk voor een groot deel van de onzekerheid in klimaatprojecties. Met een Starting Grant van de European Research Council (ERC) wil Franziska Glassmeier de evolutie van wolken en hun invloed op het toekomstige klimaat beter begrijpen. Glassmeier is Assistant Professor atmosfeerwetenschappen aan de faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen van de TU Delft: "Als we de onzekerheid veroorzaakt door wolken kunnen verminderen, zouden we een veel beter idee hebben van hoeveel de planeet opwarmt door antropogene emissies."

We kennen allemaal de prachtige beelden van wolken tijdens de zonsondergang. "Wolkenpatronen zijn heel zichtbaar en we hebben ook heel veel mooie satellietbeelden. Maar wolken blijken juist de belangrijkste onzekerheid van klimaatprojecties zijn", legt Franziska Glassmeier uit. 

Cluedo voor het klimaatsysteem

Wolken hebben een groot effect op de temperatuur op aarde. Over het algemeen weerkaatsen wolken zonlicht terug naar de ruimte, waardoor de temperatuur laag blijft. Maar het is onzeker hoe sterk dit effect is onder klimaatverandering. Glassmeier wil dit effect begrijpen om de toekomstige temperatuur op aarde beter te kunnen voorspellen. Daarvoor kijkt ze niet van onderaf naar de wolken, maar maakt ze gebruik van satellietbeelden. Ze ziet het als het detectivespel 'Cluedo' (in het Engels ‘Clue’): "We hebben zoveel satellietbeelden en gegevens tot onze beschikking. Deze geven ons veel verschillende aanwijzingen over de rol van wolken in het klimaatsysteem." Maar de diversiteit aan aanwijzingen leidt ons niet direct in de juiste richting. "Ik zal met een objectieve methode beslissen welke aanwijzing betrouwbaarder is en welke de essentiële informatie geeft. Daar komt de naam van het onderzoeksproject, 'MesoClou', vandaan."

 

Veranderende patronen van wolken analyseren

De ERC grant van 1,5 miljoen euro is bedoeld om individuele wetenschappers in staat te stellen hun eigen teams te op te zetten. Glassmeier start daarom met haar onderzoek naar het ontstaan en verdwijnen van wolkenvelden (bewolking op de mesoschaal: 10-1000km). "Ik zal me richten op hoe patronen in de loop van de tijd veranderen." Deze analyse van het tijdsverloop van satellietbeelden in plaats van momentopnames, worden nu pas mogelijk. In haar onderzoek combineert ze satellietgegevens met gedetailleerde numerieke modellen. Op deze manier probeert ze de oorsprong van veranderingen in de wolkenpatronen te begrijpen vanuit een mesoschaal perspectief.

Haar onderzoek naar wolkenstructuren op de mesoschaal kan de onzekerheid rondom de invloed van wolken op het klimaat drastisch verminderen. "Ik hoop ons echt in een positie te brengen om tot een goed onderbouwde schatting te komen van de verschijning van wolken in de toekomst."
Bron foto: Source. NASA by Jeff Schmaltz