Archief

DNA in een cel kun je normaliter vergelijken met spaghetti op je bord: een grote wirwar van strengen. Om bij celdeling het DNA netjes over de twee dochtercellen te kunnen verdelen, moet de cel dit organiseren in strak op elkaar gepakte chromosomen. Al jaren is bekend dat een eiwitcomplex genaamd condensine daarbij een sleutelrol speelt, maar biologen hadden geen idee hoe dat dan precies gebeurt. Tot februari 2018, toen wetenschappers van het Kavli Instituut van de TU Delft samen met collega’s van EMBL Heidelberg in real time lieten zien hoe een condensine een lus trekt in het DNA. Maar nu blijkt uit vervolgonderzoek van dezelfde wetenschappers dat dit bepaald niet de enige manier is waarmee condensine het DNA opeen pakt. De wetenschappers ontdekten een volslagen nieuwe lusstructuur, die ze de ‘Z loop’ noemen. Op 4 maart publiceren zij dit nieuwe fenomeen in Nature, waar ze voor het eerst laten zien ze hoe condensine onderling samenwerkt en DNA opvouwt in een zigzag structuur.

In 1966 voorspelde de Japanse natuurkundige Yosuke Nagaoka het bestaan van een nogal opvallend fenomeen: Nagaoka's ferromagnetisme.

Onderzoekers van de TU Delft hebben ontdekt hoe bepaalde eiwitten het geheugen van een bacterie up-to-date houden. Voor een bacterie is dat essentieel, want zijn geheugen beschermt hem tegen aanvallen van bacteriofagen, zijn natuurlijke vijand. Maar ook voor mensen is het bacteriële geheugen interessant. Het systeem kan namelijk worden omgebouwd tot ‘DNA-recorder’: een soort biologisch logboek dat bijhoudt wat er in een cel gebeurt, en waarin je bijvoorbeeld kunt teruglezen hoe een tumor zich in de loop der tijd heeft ontwikkeld. De eerste versies van zo’n DNA-recorder zijn al gebouwd, maar zijn inefficiënt en werken niet in menselijke cellen. De nieuwe fundamentele kennis over bacteriële geheugenvorming die het Delftse onderzoek heeft opgeleverd, kan worden gebruikt om de volgende generatie DNA-recorders te ontwikkelen.

Onderzoekers van AMOLF en Harvard hebben een nieuw mechanisme ontdekt dat een verklaring biedt voor de coëxistentie van soorten. In Nature beschrijven ze vandaag hoe de competitie tussen 'bewegers' en 'groeiers' tot een evenwicht leidt waarbij beide typen bacteriën naast elkaar voortbestaan.

QuTech, een samenwerking van de TU Delft en TNO, heeft een belangrijke horde genomen op de weg naar een werkende, grootschalige quantumcomputer. Samen met Intel heeft QuTech een geïntegreerd circuit ontworpen en gefabriceerd dat bij extreem lage temperaturen werkt en qubits aan kan sturen.

Hoe halen cellen aan elkaar geklonterde eiwitten uit elkaar? Onderzoekers van AMOLF en de universiteit van Heidelberg laten zien dat de moleculaire chaperonne ClpB aan enkele eiwitketens trekt, en deze zo uit de klont haalt. Ze publiceren hun resultaten vandaag in Nature.

Eén van de meest fascinerende en belangrijke eigenschappen van levende cellen is hun vermogen tot zelforganisatie. Door met elkaar te praten kunnen cellen onder meer bepalen waar ze zich bevinden ten opzichte van elkaar, en of ze bepaalde genen uit of juist aan moeten zetten. Op deze manier zijn grote groepen cellen in staat om met elkaar samen te werken en zich te organiseren in allerlei soorten weefsels. Onderzoekers van de TU Delft hebben nu software ontwikkeld die gesprekken tussen cellen kan voorspellen en visualiseren aan de hand van de betrokken moleculen.

Voor grootschalige introductie van elektrische auto’s is het belangrijk om veiligere batterijen met meer capaciteit te ontwikkelen vergeleken met de huidige Li-ion batterijen.

Transistoren op basis van germanium kunnen berekeningen uitvoeren voor de toekomstige quantumcomputer.

Dr. Timon Idema (Bionanoscience) heeft tijdens het jaarlijkse Nieuwsjaarsontbijt van de Faculteit Technische Natuurwetenschappen de prestigieuze J.B. Westerdijkprijs in ontvangst genomen. Hij kreeg de prijs voor zijn uitzonderlijke bijdragen aan het onderwijs, niet alleen bij TNW maar TU-breed.